Zellker

Józef Częścik

Zellker (literacko-filozoficzny pseudonim Józefa Częścika, który wcześniej używał też pseudonimu Robert Zelker), ur. 19 czerwca 1955 roku w Makowie Mazowieckim – nauczyciel, filozof wolny strzelec, pisarz, autor książek edukacyjnych, wydawca, redaktor, założyciel Wydawnictwa Harmonia, a obecnie współwłaściciel Grupy Wydawniczej Harmonia Sp. z o.o.

Edukacja

Wykształcenie

Ukończywszy Liceum Ogólnokształcące im. Marii Curie-Skłodowskiej w Makowie Mazowieckim w 1974 roku, rozpoczął studia na filologii polskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Napisał pracę magisterską u prof. Stefana Sawickiego, którą obronił w 1979. Na ostatnim roku rozpoczął równoległe studia z filozofii teoretycznej, lecz po kilku miesiącach zrezygnował z kilku powodów, m.in. uznawszy, że samodzielne badania, poza instytucjami akademickimi, są bliższe jego naturze. Niemniej do czerwca 1980 roku pozostał na Alma Mater, uczęszczając już jako wolny słuchacz na zajęcia z psychologii i filozofii, w tym na wykłady prof. Włodzimierza Sedlaka. 

W późniejszym okresie ukończył studia podyplomowe na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej (2000). 

DZIAŁALNOŚĆ NAUCZYCIELSKA

Pasja nauczyciela

W 1980 roku przeniósł się do Gdańska, gdzie był naocznym świadkiem robotniczego zrywu i Porozumienia Gdańskiego. Jako absolwent KUL-u miał kłopoty ze znalezieniem pracy, ale za warunkową zgodą ówczesnego kuratorium został początkowo zatrudniony na trzymiesięczne zastępstwo w Sportowej Szkole Podstawowej nr 35, w której pozostał aż do czerwca 1986 roku. Mimo że nie miał wówczas formalnego wykształcenia pedagogicznego, odkrył w sobie pasję nauczycielską, której wierny pozostał do dzisiaj. Klasa, w której przez 6 lat był wychowawcą, została uznana za fenomen szkoły (średnia ocen liczącej 27 osób ósmej klasy wyniosła 4,6 w skali pięciostopniowej). Od września 1985 roku pracował dodatkowo w Pałacu Młodzieży, a latach 1986–1993 wyłącznie w Pałacu jako lektor (m.in. esperanta) i opiekun koła młodych twórców.

WYDAWNICTWO HARMONIA

Działalność wydawnicza

Po założeniu rodziny, zmagając się z problemami finansowymi oraz trudnościami  z publikacją własnych utworów, postanowił rozpocząć działalność gospodarczą pod nazwą Wydawnictwo Harmonia (1993). Początkowo miała to być oficyna filozoficzno-literacka, ale po pierwszych nieudanych próbach i po niespodziewanym sukcesie autorskiej publikacji Gramatyka, co z głowy nie umyka zmienił obszar działalności wydawnictwa na edukacyjny. Kolejna zmiana profilu firmy – nastawienie na szeroko rozumianą terapię dzieci i młodzieży – nastąpiła u progu XXI wieku, kiedy to po otrzymaniu diagnozy autyzmu u córki zaczął szukać fachowej literatury. Wraz z zespołem redakcyjnym opracował wówczas program wydawniczy STAL (specjalne potrzeby edukacyjne, terapia, autyzm, logopedia), który okazał się strzałem w dziesiątkę. Coraz częściej do wydawnictwa zgłaszali się autorzy książek naukowych i popularnonaukowych z zakresu terapii, więc zdecydował się założyć siostrzaną oficynę Harmonia Universalis (2010). Wydawnictwo to opublikowało szereg wysoko ocenianych książek, m.in. z zakresu psychoterapii, psychologii, kognitywistyki i logopedii, w tym liczącą ponad 20 tomów serię naukową Logopedia XXI Wieku. W 2013 roku zostało utworzone trzecie, ogólnotematyczne Wydawnictwo Józef Częścik. W ten sposób powstała Grupa Wydawnicza Harmonia, która w 2022 roku przekształciła się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dwa lata wcześniej, po przejściu na emeryturę, skoncentrował się wyłącznie na lazurowej idei, zaś firmę rodzinną od tamtego czasu prowadzi samodzielnie syn Wiktor. Dzisiaj GW Harmonia znajduje się w pierwszej trzydziestce największych wydawnictw w Polsce, będąc największym niepodręcznikowym wydawnictwem edukacyjnym.

Wydawnictwo Unuo, najmłodsze dziecko Grupy, jest poświęcone wyłącznie publikacjom z serii Lazurowa Idea i książkom bliskim jej myślowo.

ESPERANTO

Osoba mająca nadzieję

Jesienią 1982 roku zainteresował się esperantem, a w styczniu 1983 roku wstąpił do Polskiego Związku Esperantystów, jednej z trzech organizacji – obok NSZZ Solidarność (wczesnych lat 80.) i Polskiej Izby Książki – do których kiedykolwiek należał. Na początku 1985 roku ukończył kurs pedagogiczny dla wykładowców języka esperanto zorganizowany przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Bydgoszczy, który pozwolił mu nauczać tego języka w szkole i na kursach dla dorosłych. Dzięki esperantu już w latach 80. zwiedził pół Europy i poznał dziesiątki interesujących ludzi o przeróżnych poglądach. Jego fascynacja tym językiem trwa do dzisiaj.

Rodzina

Żona i dzieci

W 1991 roku poślubił Annę Marię z domu Derus – jak do tej pory twierdzi: najcudowniejszą kobietę świata. Ma dwoje dzieci: Wiktora oraz Milenę, która mimo autyzmu jest wytrawną podróżniczką, podobnie jak jej brat i rodzice. Rodzina mieszka w zielonym zakątku Gdańska, w pobliżu otuliny Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.

TWÓRCZOŚĆ

Twórczość literacka i pisarstwo pozaliterackie

Pierwsze wiersze zaczął pisać w wieku 8 lat. Debiutował w lubelskiej „Kamenie” (1977) jako aforysta. Aforyzmy drukował również w „Głosie Nauczycielskim” (1980), „Barwach” (1980–1981), „Przekroju” (1979, 1983), „Dzienniku Bałtyckim” (1991), a po esperancku w „Pola Esperantisto” (1984) i „Literatura Foiro” (1987). Większość jego prac literackich nadal, z różnych względów, nie została jednak opublikowana.

Pisywał również recenzje i artykuły, m.in. do „Tygodnika Powszechnego” (1979), „Heroldo de Esperanto” (1987), „Kvakera Esperantisto” (1987).

Publikacje

1. Filozoficzne publikacje książkowe

  • O rzeczywistości. Część ontologiczna Lazurowej idei
    2022
  • O człowieku. Część antropologiczna Lazurowej idei
    2025

2. Literackie publikacje książkowe

  • Apokryf Dobra nowina według J. C.
    1993
  • Baśń Kruszynka i Kolczasty
    1999

3. Ważniejsze publikacje w czasopismach lub książkach

  • Opowiadanie Bliźnięta, „Fikcje i Fakty”, nr 5
    1989
  • Opowiadanie Gdzie róża musi pachnieć fiołkiem, „Fikcje i Fakty”, nr 2
    1990
  • Wspomnienia 80. Tak zaczyna się nowe życie od generalnego prania

    [w]: Metodologiczne problemy zastosowania metody biograficznej do badań nad współczesnością, pod red. Marka Latoszka, Gdańsk 1987 (przedr.: Sierpień ’80 we wspomnieniach. Relacje z Wybrzeża, pod red. Marka Latoszka, Gdańsk 1991).

    1991
  • Opowiadanie Wielebny padre Eklezjusz, „Metafora”, nr 18–19
    1995
  • Opowiadanie Anatomia diabła, „Wyspa”, nr 2
    2019
  • Opowiadanie Pamięć, ta wredna żmija, „Wyspa”, nr 4 (suplement)
    2019

4. Publikacje internetowe

  • Dlaczego jesteśmy nadzy? Z serii „Tropy na świeżym śniegu”

    „Wobec. Miesięcznik społeczno-kulturalny”

    2022
  • Uwikłani w czasoprzestrzeń i próżnię. Z serii „Tropy na świeżym śniegu”

    „Wobec. Miesięcznik społeczno-kulturalny”

    2022

5. Audycje i wywiady radiowe

  • Józef Częścik o tym, czym dziś dla nas jest filozofia

    Polskie Radio Opole, audycja „Dobry wieczór, tu Opole”, 07.11.2022

    2022

6. Ważniejsze wywiady

  • Oko w oko z Józef[em] Częścik[iem], „Żaczek” – wydanie jubileuszowe

    Szkoła Podstawowa nr 35 w Gdańsku

    1997
  • Wydawnictwo Harmonia, „Wydawca”, nr 7–8
    2005
  • Harmonijny rozwój – dzieci i wydawnictwa, „Poligrafika”, nr 10
    2005
  • Zaufanie buduje się latami. Rozmowa z Józefem Częścikiem, właścicielem Grupy Wydawniczej Harmonia, „Biblioteka Analiz”, nr 6
    2017

7. Publikacje edukacyjne

  • Gramatyka, co z głowy nie umyka (wespół z żoną Anną)

    Łącznie kilkanaście wydań, ponad 176 000 sprzedanych egzemplarzy

    1994
  • Gramatyka angielska dla ucznia

    Pod pseudonimem Robert Zelker

    1995
  • Ortografia, co do głowy trafia (wespół z żoną Anną)

    Łącznie kilkanaście wydań, ponad 107 000 sprzedanych egzemplarzy

    1997
  • Tęczowa gramatyka

    Kilka wydań

    2000
  • Wesoła gramatyka Józefa Częścika

    Kilka wydań

    2001
  • Interpunkcja, czyli przestankowanie, co w głowie zostanie (wespół z żoną Anną)

    Kilka wydań

    2002
  • W krainie słowa. Podręcznik do kształcenia językowego dla klasy IV szkoły podstawowej

    Jako jeden z pięciu autorów

    2003
  • Odlotowa ortografia
    2005
  • Dawniej a dziś
    2010
  • Mądrej głowie. Zadania wszechstronnie rozwijające umysł dziecka
    2010
  • Pomyśl i odgadnij. Trening logicznego myślenia dla dzieci
    2010
  • Symetryczne dyktanda graficzne

    Pod pseudonimem Robert Zelker

    2010
  • Wieże logopedyczne. Głoski szumiące

    Pod pseudonimem Robert Zelker

    2012
  • Poznajemy emocje. Zestaw I: Radość i smutek

    Opracowanie

    2013
  • Poznajemy emocje. Zestaw II: Życzliwość i gniew

    Opracowanie

    2013
  • Poznajemy emocje. Zestaw III: Duma i wstyd

    Opracowanie

    2013
  • Poznajemy emocje. Zestaw IV: Strach i wstręt

    Opracowanie

    2013
  • Tak się bawią i śpiewają dzieci

    Opracowanie

    2016

Lazurowa idea

Jego fascynacja zagadnieniami filozoficznymi rozpoczęła się jesienią 1972 roku (gdy jako 17-latek przeczytał Historię filozofii Władysława Tatarkiewicza) i trwa do dzisiaj. Od sierpnia 1975 roku regularnie prowadzi Dziennik-notatnik dający mu możliwość obserwacji, jak jego poglądy stopniowo ewoluują w stronę obecnego kształtu Lazurowej idei. W latach 1993–2020 – mimo prowadzonej działalności gospodarczej i spraw prywatnych – znajdował dłuższe lub krótsze chwile, by pracować nad usystematyzowaniem swoich poglądów. Nigdy nie zaprzestał śledzenia dokonań naukowych i lektury wartościowych książek z zakresu nauk ścisłych i humanistycznych oraz filozofii, w czym pomagał mu m.in. własny, obecnie liczący ponad 6 000 tomów księgozbiór. W latach 1990–1991 napisał książkę Odkrywanie harmonii i odłożył ją na półkę, by powrócić do niej po przejściu na emeryturę w 2020 roku. Wtedy też postanowił zająć się wyłącznie Lazurową ideą, czego owocami są jej dwie pierwsze części – ontologiczna i antropologiczna. Kolejne tomy (m.in. epistemologiczny, aksjologiczny) będą powstawały sukcesywnie.